Persatuan Bahasa dan Kebudayaan Iranun (BKI) ditubuhkan pada tahun 2000. BKI ditubuhkan ditengah-tengah kebimbangan masyarakat Iranun di sabah yang khuatir akan kehilangan bahasa dan budaya mereka.
Kerana itu, BKI ditubuhkan dengan dukungan yang kuat daripada Tan Sri Datuk Pandikar Amin Haji Mulia, OKK Haji Masrin Haji Hassin , Haji Asmad Ruddin, Haji Tambaku, cikgu Ismail Sidik dan Mabulmaddin Haji Shaiddin di peringkat awal. Masih ramai lagi tokoh Iranun terlibat dalam proses penubuhan persatuan ini, yang tidak sempat dicatatkan di sini.
Tetapi saya fikir, orang yang paling instrumental dalam program-program yang dijalankan BKI ialah Cikgu Ismail Sidik. Bahkan saya berani menyatakan bahawa tanpaperanan cikgu Ismail, BKI mungkin tidak begitu diingati sejarah.
BKI juga terhutang budi kepada Jim dan Karla Smith, yang bertungkus lumus membantu BKI dalam bidang penyelidikan, perkamusan dan penerbitan. Jim dan Karla banyak berjasa, juga tidak dilupakan sumbangan yang diberikan oleh Lukus a Mama, Prof.Howard Mc Kaughan.
Masih sangat banyak yang perlu dikaji, diteliti, diselamatkan, dijaga, dipelihara dan dipulihara. Saya sengaja menampilkan beberapa gambar di pejabat BKI di Kampung payas-payas, iaitu di halaman kediaman cikgu Ismail.
Sa kadaremetan a kulintangan a tring (seperangkat kulintangan dari bambu) mungkin kini sudah lenyap dalam budaya Iranun kini. Begitu juga lesung kini telah dilindas oleh zaman.
Apabila perlengkapan dan peralatan ini ditelan oleh kemodenan, ia juga turut menelan istilah-istilah bahasa dan budaya Iranun.